In Memoriam: pater Elias Leyds
Opgestroopte mouwen en een stoere blik: “Ik zal jullie het Evangelie wel eens even uitleggen”. Zo ontmoette ik pater Elias van de broeders van Sint Jan, in de Mis van de Gerardus-Majellakerk. En ongetwijfeld herinnert iedereen hem zo: als een kordate, duidelijke vent die vanuit zijn hart én roeping de mensen tot het geloof brengt. Op welke manier maar mogelijk is, desnoods met geweld. Dat laatste mogen we niet zo radicaal opvatten als het lijkt: pater Elias was namelijk actief in de bokssport, maakte hier een grote hobby van en wist door te boksen de verbinding te leggen met vele zoekenden, waaronder zelfs “bewoners” van Litouwse gevangenissen!
Hoe dan ook: mij wist de pater direct een thuisgevoel te geven in mijn nieuwe woonplaats Utrecht, en in misschien wel mijn nieuwe parochie van de Gerardus Majellakerk. Toen ik namelijk met hem in gesprek raakte tijdens de koffie-na-de-Mis (zo’n typisch cultuurkatholiek verschijnsel), bleek de beste man de Twentse taal niet alleen machtig: hij sprák ook de Twentse taal zoals alleen Twentenaren dat kunnen. De cultuur van het ontwikkelingsgebied waaruit ik ben voorgekomen, leek deze pater uit zijn botten te komen. Hij kende zelfs de locatie waar ik mijn huwelijk zal vieren, later dit jaar, onder de óude naam. Een geweldig gesprek ontvouwde zich vervolgens, waarin het voorstel aan mij werd gedaan om mee te doen aan een podcast over het katholieke geloof, mede geïnspireerd door mijn persoonlijke verhaal, ervaringen met moeilijke keuzes en het werk dat ik nu doe. Helaas is het van die podcast nooit gekomen en sprak ik de pater voor het laatst in november van het afgelopen jaar.
Hoe kort ik pater Elias ook gekend heb, het is tekenend dat hij toch zo’n grote leegte achterlaat, ook bij mij. Hoe jammer vind ik het dan ook, dat het mij niet gegeven is om hem langer en beter te leren kennen. Hoe graag was ik niet getuige geweest van het vieren van een heilige Mis, op een rots hoog in de Alpen. En misschien had ik na een tijdje óók wel ontdekt waarom veel mensen de pater beschouwen als een ongenuanceerde radicaal. Wellicht is het dan toch beter dat ik hem alleen kan herinneren en gedenken als een vriendelijke, toegankelijke man die stáát voor de Waarheid van het geloof. De waarheid die zo helder is als kristal, moet ook Elias’ goede vriend mgr. Mutsaerts hebben gedacht, tijdens het schrijven van de homilie voor de uitvaartmis. De waarheid van het Evangelie is zo duidelijk als de zwaartekracht: “u hoeft mij niet te geloven, maar stap maar eens van een balkon af, en dan komt u er vanzelf achter”, namelijk dat waar u niet in gelooft, tóch bestaat. Ook deze woorden hoeven we niet zo radicaal te nemen als ze werden gesproken, en gelukkig voegde de bisschop de wens eraan toe dat het balkon niet te hoog zou zijn, maar ze maken ons wel duidelijk dat het geloof in de Drie-ene God zich vrij eenvoudig laat uitleggen. Dát is iets dat we zeker mee kunnen nemen uit het leven van pater Elias.
En gebed heeft hij nodig, dus laten we hem dat vooral geven.
Tot slot gaan onze gedachten vooral uit naar degenen die achterblijven: familie en de broeders. Die het niet eens werd gegund zélf, op hun tijd, openheid te geven over de dood van hun geliefde broeder. Dat nieuws moesten we vernemen uit een staaltje primeur-journalistiek, of we nou wel of niet zaten te wachten op die informatie. Een hedendaagse trend is het blijkbaar om persoonlijke info over anderen wereldkundig te maken, ongeacht wat dat doet met de gevoelens van degenen die het betreft. Gelukkig kunnen we ons hart ophalen in de prachtige ‘in memoriams’ van Radio Maria, de broeders van Sint Jan en natuurlijk EWTN Lage Landen, het “kindje” van pater Elias, waarvoor hij volgens de kardinaal véél gebed nodig had. En gebed heeft hij nodig, dus laten we hem dat vooral geven.
Moge de pater in vrede rusten, moge de engelen hem geleiden naar het Paradijs.
