Wonder Challenge: dag 9 – Het bezitten van geheime kennis

Het idee van “geheime kennis” heeft altijd een aantrekkingskracht gehad op mensen. Van de oude mysterieculten tot hedendaagse complottheorieën—iets weten wat anderen niet weten, geeft een gevoel van macht, exclusiviteit, en soms zelfs verlichting. Maar hoe verhoudt dit verlangen naar kennis zich tot ons geloof, en wat betekent “geheime kennis” binnen een katholieke context?

Ik denk bij het bezitten van geheime kennis allereerst aan de profeten. Zij wisten dingen die niemand nog voor mogelijk hield, zoals alle profetieën die zijn gedaan over het leven van Jezus. Alles dat voorspeld was door de profeten is uitgekomen, zoals het geschreven stond. De kruisdood van Jezus werd bijvoorbeeld al ver voor Zijn geboorte beschreven door de profeet Jesaja, in het Oude Testament. In Jesaja 53 beschrijft hij een “lijdende dienaar” die zou lijden en sterven om de zonden van anderen te dragen. Hoewel de kruisiging zelf als executiemethode toen nog niet bestond, wordt er in dit hoofdstuk gesproken over iemand die zal worden “doorboord om onze zonden” en “om onze overtredingen verbrijzeld” (Jesaja 53:5). Ook Psalm 22 bevat verzen die opvallend dicht bij het beeld van een kruisiging komen, zoals: “zij hebben mijn handen en voeten doorboord” (Psalm 22:17). Dit psalmvers werd duizenden jaren voor de uitvinding van de kruisdood geschreven!

Maar ook in “latere” tijden kennen we voorbeelden van geheime kennis bij “gewone” mensen. De Bijbel spreekt over verborgen wijsheid en geheimen die door de Heilige Geest geopenbaard worden aan wie in vertrouwen leeft. In Mattheüs 13:11 zegt Jezus tegen zijn discipelen: “Aan jullie is het gegeven de geheimen van het koninkrijk der hemelen te kennen.” Dit betekent niet dat wij zomaar alles mogen weten, maar dat God in liefdevolle relatie met ons enkele mysteries openbaart die ons leiden naar groei in geloof en liefde.

Geheime kennis is in het katholieke geloof geen exclusieve code of een geheim dat enkel voor ingewijden is, zoals het bij sommige sekten het geval kan zijn. In plaats daarvan gaat het om de mystieke waarheid van God zelf, die zich in delen aan ons openbaart. Denk aan de sacramenten: deze zijn zichtbaar voor iedereen, maar hun werkelijke betekenis en diepgang worden ervaren naarmate wij onze relatie met Christus verdiepen. Ik ervaar dit altijd in het bijzonder bij het uitspreken van het “Mysterium Fidei” tijdens de Mis: het mysterie van het geloof, waarin wij uitspreken dat we geloven dat Christus daadwerkelijk verrezen is en aanwezig is in het Allerheiligste Sacrament. Voor zoveel anderen blijft de Hostie een gewoon stukje brood…

Overigens heb ik ook onlangs het sacrament van het huwelijk mogen toedienen aan mijn vrouw Linda, en zij aan mij. Alle mensen die erbij waren, zagen de vele rituelen en handelingen die plaatsvinden in de katholieke huwelijksmis. Maar het ónzichtbare, de onverbreekbare band die ontstaat door in het aangezicht van God de eeuwige belofte uit te spreken tot de ander… dat is alleen zichtbaar voor hen die geloven.

Christus zelf toont ons overigens dat het delen van kennis ook een dienst aan de ander is. In plaats van kennis te bezitten uit trots of superioriteit, worden wij geroepen om het licht van ons geloof te laten schijnen en anderen deelgenoot te maken van Gods wonderen. Misschien is de ware “geheime kennis” van ons geloof wel dat God ons door Jezus Christus alles heeft gegeven wat we nodig hebben om in liefde en vreugde te leven. Dat is een geheim dat we juist niet voor onszelf moeten houden, maar zoveel mogelijk met anderen moeten delen.

Het ware wonder van geheime kennis is misschien wel het moment dat deze kennis niet langer geheim is…