Waar houdt de tijd op?

* Dit artikel verscheen al eerder in het eerste tijdschrift van 2019 

Januari-2019

Als vervolg op redactioneel en Uit de Bijbel zullen we nog een stukje uitgebreider kijken naar ‘de laatste der dagen’. Want zitten wij hier nu wel of niet in en wat moeten we als gelovigen hier mee? En ook als mensen helemaal niet geloven in een ‘eindtijd’.

Populair thema

Het thema biedt wel veel inspiratie voor de film –en muziekindustrie. Als je goed op let, hebben sommige films kenmerken van het boek Apokalyps uit de Bijbel en worden die onder het genre rampenfilms geplaatst. In de bioscoopfilm “2012” werd bijvoorbeeld het nummer 144.000 gebruikt voor het aantal overlevenden op aarde. Ook in videoclips is het thema populair, zoals bij Fifth Harmony en Ariana Grande.

 

“Heb er niets mee”

Afgelopen juni had ik een interessant gesprek met de jongerenwerker van de plaatselijke parochie. Ik vertelde dat ik nog niemand had gevonden om het thema-artikel van deze Omega te schrijven. Ik hoopte dat hij de kans wilde wagen om iets over het thema ‘eindtijd’ te schrijven. Maar tevergeefs. Hij wist niet hoe het artikel er dan uit moest komen te zien.

Vervolgens wilde ik weten waarom, want misschien kon ik hem alsnog overhalen. Hij stelde mij eerst de vraag waar ik zelf aan dacht bij het thema. Mijn antwoord hierop was ‘drijfzandmaatschappij’. Dat we leven in een maatschappij waarin individualisering een belangrijke trend is. Wij zijn allemaal onderdeel van die maatschappij, dus deze trend zie je ook terug in de kerk. De jongerenwerker gaf toen aan dat hij helemaal geen artikel over dit thema kon schrijven, omdat hij wél positief was ingesteld over hoe het in het algemeen met de mensen gaat. Hij gaf toen aan dat hij niet iets met het thema had.

 

Statistisch gezien gelukkige mensen

Uit onderzoek uit 2017 van het CBS blijkt inderdaad dat bijna 90% van de Nederlanders zichzelf gelukkig voelen. Volgens het onderzoek hangt dit samen met hun ervaren gezondheid en het hebben van een relatie. In de analyse wordt tevens wel vermeld dat bij het ontbreken van een goede gezondheid of een relatie het geluk dan ook wel daalt naar respectievelijk 58% en 79%. 

 

Ontwikkelingen in rap tempo

Maar dat niet alleen, ook krijgen mensen steeds meer mogelijkheden met ondersteuning of zelfs vervangen van de nieuwste (technologische) ontwikkelingen. In Japan zijn er robots als voorbeeld van kunstmatige intelligentie die zo erg op mensen lijken dat het verschil haast niet te merken is als je een gewoon mens en zo een robot naast elkaar zet. Zijn mensen in de toekomst nog wel nodig om werk te verrichten? Met de nieuwste kennis kan alles beter, sneller en efficiënter.

Waar eindigt het? Die toename van kennis lijkt namelijk maar niet op te houden. De wetenschap is inmiddels zo ver ontwikkeld dat we eigenlijk alles kunnen. We kunnen straks misschien zelfs naar Mars gaan.

 

Grens

Maar de wetenschap is daarnaast ook zo ver dat ze eigenlijk de dingen niet meer kunnen verklaren omdat het niet zintuiglijk waarneembaar is. Wat komt er na het kleinste deeltje (het Higgs-deeltje)? En daarna en daarna?

Op deze manier komt de wetenschap bij een grens van wat zichtbaar en tastbaar is tegenover datgene wat ‘niets’ wordt genoemd en waar de wetenschap zijn handen van af houdt.

 

Nog steeds oorlog

Ondanks alle ontwikkelingen in techniek is er nog steeds oorlog. Oorlog is nog steeds een wereldwijd begrip. Ziektes, zowel lichamelijk als psychisch, en ook honger komen nog steeds voor. Niet te vergeten de aarde waar we voor moeten zorgen en de zorgen over het klimaat die nu bestaan. En van de bijna 90% van de Nederlanders die gelukkig zijn blijkt dat nog steeds 10% van de mensen zich niet helemaal gelukkig voelt. Voor mij zijn die 10% een symbool voor de problemen die nog bestaan.

 

Toekomst

Waar is wat gelovige mensen ‘God’ noemen in dit hele verhaal? Zo lang ‘God’ in ons leven buiten beschouwing wordt gehouden zal de wetenschap telkens tegen dezelfde grenzen aanlopen. Maar ook binnen de kerk lijkt de rationele kijk op het geloof voor een tunnelvisie onder gelovigen te zorgen.

De individualisering zal over het algemeen waarschijnlijk nog meer toenemen. De drijfzandmaatschappij zoals ik dat noem. Luisteren naar elkaar is steeds minder aan de orde. We luisteren wel, maar we luisteren niet. In gesprekken met mensen hoor ik wel eens dat mensen moe worden van actief luisteren. Dat kan alleen als je dus niet echt luistert, want meningen en oordelen van jezelf zorgen ervoor dat er een barricade tussen jou en de ander blijft. “maar ik luister wel echt, hoor!” hoor ik dan vaak en daarmee schieten mensen in de verdediging van zichzelf eigenlijk.

Misschien is deze ontwikkeling is niet meer terug te draaien en zal de oplossing liggen door het proces zo ver te laten komen dat mensen uiteindelijk zo veel op zich zelf vertrouwen door in het luisteren en begrijpen van anderen daar geen barricade van een eigen mening of oordeel tussen hoeven te plaatsen. Zo kunnen mensen ten volste er voor de ander zijn en daarmee God dienen. Dat zal dan ook het eindstadium van de menselijke ontwikkeling vanaf God, Adam en Eva zijn. Van een kuddedier tot individu, zou dat het einde zijn?

 

Nieuw begin

Een eind is dan ook een nieuw begin en heeft eigenlijk helemaal geen negatieve bijklank en zo heeft de jongerenwerker misschien toch ook wel ergens gelijk. Het gaat er denk ik om dat mensen bewust worden van de dingen die om hen heen gebeuren. De media kan je gek maken met hartverscheurende nieuwsberichten van oorlogsmisdaden en andere ellende. Maar zoals ook in de Bijbel staat moeten dingen gewoon gebeuren tot de voltooiing der dingen. Wees je ervan bewust. Of zoals Jezus zegt:  “Wees dus waakzaam, want je weet niet op welke dag jullie Heer komt.” (Mt. 24,42)

 

Eindbestemming

 Hoe het einde er precies uit gaan zien en waar we in deze snel veranderende, steeds meer individualistische maatschappij naar toe gaan? Geen idee. De Bijbel zegt in ieder geval om goed op tekenen van de laatste dagen te letten en te wachten op ‘de komst van Jezus’. Om goed om je heen te kijken wat er allemaal gebeurt, maar vooral te weten waarom dingen gebeuren zoals ze gebeuren keer op keer tot in een oneindige – maar hoopvolle verandering.