Screwtape

In deze veertigdagentijd wordt bij Omega de ‘muziekbingo’ gespeeld. Elke dag komt er een nummer voorbij waarin de betekenis van de veertigdagentijd kan worden geproefd. Vandaag is dat “Screwtape” van Living Sacrifice.

Het moet gezegd: het lied van vandaag is niet makkelijk om naar te luisteren, tenzij je erg van metal houdt. Persoonlijk kan ik wel tegen een beetje metal, maar ik ben geen ervaren luisteraar.

De band die dit zingt, is waarschijnlijk een christelijke metalgroep. Living Sacrifice roept allerlei associaties op: van primitieve of zelfs satanische rituelen tot het offer van Christus en/of de Eucharistie, maar ook de christelijke gemeenschap die het geloof leeft. Paulus roept de christenen in Rome op om hun lichamen (op geestelijke wijze) aan te bieden aan God, als een “levende offergave” (12:1).

Screwtape is ook zo’n titel die niet op zichzelf staat. Lezers van C.S. Lewis zullen deze onmiddellijk herkennen van The Screwtape Letters (vertaald als Brieven uit de hel), waarin een senior-duivel zijn jonge collega per brief advies geeft over hoe hij een man het beste kan verleiden tot verschillende zondes. Het is een nuttig boek (niet alleen voor duivels), omdat het laat zien dat je niet alleen verleid kunt worden om verkeerde dingen te doen, maar vooral ook om een houding aan te nemen die je verwijdert van God.

Het liedje lijkt geschreven te zijn vanuit het perspectief van Screwtape. Hij wil de ander manipuleren en beheersen, door middel van afhankelijkheid en onheldere gedachten. Ook dat is in lijn met C.S. Lewis, die geloofde dat het belangrijk was om kritisch na te denken over dingen die anderen als vanzelfsprekend beschouwden. God heeft ons immers niet voor niets het vermogen gegeven om logisch na te denken. Volgens Lewis leidt de logica niet weg van God, maar juist naar God toe.

Als de veertigdagentijd iets te maken heeft met Jezus’ verblijf in de woestijn, mogen we ook verwachten dat we de verleider tegenkomen. De verleiding om je niet aan je voornemens te houden is daarvan een voorbeeld, maar, denk ik, niet het belangrijkste voorbeeld. Juist in deze tijd is het goed om te vragen om een heldere geest.