Vier getuigen van Jezus

Je hebt het misschien gezien in een kerk: afbeeldingen van 4 gevleugelde wezens, namelijk een mens, een leeuw, een rund en een adelaar. Deze wezens worden in de Bijbel vermeld: engelen in deze vier gedaanten dragen de troon van God (Ezechiël 1,10). Daarom staan zij symbool voor de vier evangelisten, die via hun verhalen het Goede Nieuws van Christus ons hart binnendragen.

Maar wie is wie? Daar bestaan verschillende ideeën over…

De meest bekende verdeling komt van de bijbelvertaler Hiëronymus (ca. 345-420). Hij verbindt de symbolen met de manier waarop de verschillende schrijvers hun evangelie beginnen.

Matteüs is de mens, omdat hij begint met de stamboom van Jezus. Hierdoor wordt duidelijk dat Jezus onderdeel uitmaakt van een menselijke familie, meer specifiek van de familie van Abraham en koning David.

Marcus is de leeuw, omdat hij begint in de woestijn. Daar roept een stem: ‘Bereid de weg van de Heer,’ en dat blijkt de stem van Johannes de Doper te zijn. De woestijn is een plek waar leeuwen wonen, en je zou kunnen zeggen dat Johannes als moedige aankondiger van Jezus ook brult als een leeuw!

Lucas is het rund (/ de os), omdat hij begint met de verschijning van Gabriël aan de priester Zacharias in de tempel. De tempel is de plek waar runderen en andere reine dieren aan God worden geofferd, dus het rund verwijst naar de offerdienst en het priesterschap.

Johannes is de adelaar, omdat hij naar de hemel opstijgt en vertelt over het Woord dat vanaf het eerste begin bij God was.

Maar Augustinus (354-430), die het wel vaker oneens was met Hiëronymus, vindt dat je niet alleen naar het begin van het evangelie moet kijken, maar naar het hele verhaal. Daarom verwisselt hij Matteüs en Marcus.

Matteüs wordt nu de leeuw, omdat dat de ‘koning der dieren’ is (denk maar aan The Lion King!) en Matteüs veel nadruk legt op Jezus’ koningschap. Hij vertelt bijvoorbeeld over de wijzen uit het oosten die de pasgeboren koning komen aanbidden. En over de angst van Herodes voor de nieuwe koning.

Marcus wordt de mens, omdat hij op een eenvoudige manier beschrijft wat Jezus als mens heeft gedaan en gezegd.

Lucas is het rund (het offer in de tempel), omdat hij een priesterlijke kant van Jezus laat zien. In dit Evangelie blijkt Jezus, via Maria, familie te zijn van het priesterlijk echtpaar Zacharias en Elisabet. Je zou ook kunnen denken aan de zegen die Jezus geeft aan het eind van het Evangelie, met uitgestrekte handen.

En Johannes ‘zweeft als een adelaar boven de wolken van de menselijke zwakheid, en houdt de blik gericht op het licht van de onveranderlijke waarheid met de o zo scherpe en vaste ogen van zijn hart’. (Vroeger dacht men dat adelaars recht in de zon konden kijken.)

Het belangrijkste is dat iedere evangelist zijn eigen verhaal vertelt, een uniek perspectief op Jezus.

Welke evangelist spreekt jou nu het meeste aan?