Duurzaam: Wat leren we van een agressietraining?

Linda werkt in de zorg als wijkverpleegkundige. In de zorg kom je veel verschillende situaties tegen. Daar zitten ook vaak uitdagende situaties bij omdat die gevaar voor de cliënt maar ook voor jezelf kunnen opleveren.

Onlangs heb ik voor werk een agressietraining gevolgd. Niet om te leren om mezelf agressief op te stellen naar cliënten (haha). Maar om juist de zorg te kunnen blijven verlenen die nodig is aan cliënten die zich agressief opstellen. Op een moment dat een cliënt agressief gedrag gaat vertonen, moet je daarmee leren omgaan, anders kun je niets betekenen voor de zorg.

Wat is agressie?

Op de site van agressietraining staat het volgende: Als je andermans grenzen overschrijdt, (bewust) schade berokkent aan iets of iemand, of als je met je woede iets probeert te af te dwingen ten koste van de ander, dan is er sprake van agressie.

Agressietraining in het Wilhelminapark

Toevallig had ik het er met een vriendin over afgelopen zomer toen het nog zo prachtig weer was.  Emily en ik gingen naar het Wilhelminapark. We hadden eten meegenomen en zaten op badhanddoeken onder de bomen. Meestal praat ik van hak op de tak en al pratend kwam ook het onderwerp agressietraining aan bod. Tijdens mijn opleiding heb ik agressietraining gehad, en deze les was mij bijgebleven.

Op een gegeven moment probeerden we ‘lastige mensen casussen’ na te doen. Niet alleen in de zorg heb je met agressief gedrag te maken, ook in andere beroepen krijg je ermee te maken. Emily ervaarde het ook op haar vorige werk in de horeca . Nu was ik reuze benieuwd hoe Emily om ging met de klanten die het je soms (vanuit jouw perspectief) niet makkelijk maken. Ik speelde een klant die te veel korting wilde op een bestelling die hij wilde plaatsen. Ik probeerde me echt in te leven in deze rol. Het was erg belangrijk en ik zou geen ‘nee’ accepteren. Emily bleef heel netjes en legde telkens uit dat ze de korting wel wilde geven (daar lag het niet aan) maar dat ze dit echt niet kon doen. Maar deze meneer die ik speelde had wel allemaal trucjes in huis. Hij wilde Emily wel cadeautjes geven als zij hem zou helpen en gaf haar complimentjes over dat ze zo aardig is. Emily trapte er niet in en bleef zeggen waar het op stond. Jammer, het was niet gelukt om extra korting te krijgen.

Emily kon zich ook goed inleven in een persoon die zich niet respectvol gedroeg. Ze koos ervoor om een snobistisch meisje te spelen die langs kwam bij de patatkraam. Ik was de patatverkoopster. Het snobistische meisje kwam terug bij de patatkraam en deed haar beklag over dat haar frietjes helemaal koud waren. Dat haar frietjes koud waren was logisch omdat het snobistische meisje twee uur achter elkaar luidruchtig met haar vriendin aan kletsen was. het hele terras kon meegenieten met alle roddels die zij doornamen. Ze eiste een nieuwe portie frietjes. Als patatverkoopster probeerde ik eerst duidelijk te maken dat het haar eigen verantwoordelijkheid was haar friet koud was geworden en dat het erg vervelend was dat ze de andere mensen op het terras stoorden. Daar had deze dame totaal geen begrip voor en bleef het frietje eisen. De patatverkoopster zei dat ze een nieuw frietje zou krijgen… over 2 uur. Het snobistische meisje liep gefrustreerd weg.

Echte agressietraining

Deze situaties zijn leuk en natuurlijk erg leerzaam maar wel anders dan de agressietrainingen van mijn werk. Onlangs heb ik opnieuw een dergelijke training gehad. Deze keer online vanwege corona. De cursus werd gegeven door twee trainers van de Academy4Weerbaarheid en we waren met ongeveer negen deelnemers. Eerst werd de theorie over het ABC-model uitgelegd. Dit is een model dat gebruikt wordt om te bepalen met welke soort agressie je te maken hebt, in welk stadium de agressie valt en het geeft je natuurlijk handvatten om te handelen.

Lees hier meer over: http://www.omgang-met-agressie.simpsite.nl/ABC_Model

Vanzelfsprekend moesten wij als deelnemers ook aan de slag gaan met oefenen. Dit vond ik wel spannend omdat ik diezelfde dag nog tegen een casus aanliep waarbij ik voor mijn gevoel niet assertief genoeg was geweest maar ook de cliënt niet genoeg gehoord heb laten voelen. Ten minste in mijn beleving. Met het oefenen namen we steeds dezelfde casus. Een cliënt die heel graag naar buiten wil en een nieuwe pyjama wil kopen samen met de zorgverlener die er op dat moment is. Hij heeft verder geen sociaal netwerk. We gingen oefenen met grenzen aangeven en vooral op ‘stop’ te zeggen, maar ook om als dan nog wel te laten weten dat je de gevoelens van de cliënt erkent.

Wat gebeurde er?

Het viel mij op dat wij als zorgmensen al snel opmerkingen negeerden die aanvallend waren of hier in meegingen. Hierdoor werd de cliënt nog bozer en gingen de gesprekken langs elkaar heen. Al met al, zag ik dat we het toelieten dat er dingen werden gezegd als ‘je bent te laag opgeleid, jij kan dit niet weten’ of ‘wat ben jij dom, zeg.’ Hier werd mee geoefend en ik realiseerde me dat het best moeilijk was om dan niet van je stuk te worden gebracht. Zorgverleners kunnen veel verdagen en zijn meestal lieverds.  In de zorg kunnen er best wel zulke opmerkingen naar je toe gesmeten worden, weet ik vanuit de praktijk.

Toen ik uiteindelijk aan de beurt kwam, klapte ik dicht. Je mocht om hulp vragen en dat was oké. De situatie leek heel erg op die van dezelfde ochtend. Op zo’n moment ben ik even van de leg, omdat ik niet goed wist wat ik ermee moet. Op zulke momenten leer je voor jezelf op te komen en daarmee ook voor de cliënt. In de trainingscasus vertelde ik dat het de regels waren dat je niet met cliënten naar buiten mag om een pyjama te kopen. Dit zou al voldoende moeten zijn en verder aangeven dat het begrijpelijk is dat deze meneer erom vraagt.

Wat heb ik geleerd en tips

Wat ik heb geleerd van deze cursus is hoe je in contact kunt blijven met iemand die zich agressief gedraagt. Verstoord contact maakt de situatie vaak alleen maar erger, vooral omdat agressie vaak voortkomt uit emotie. Je moet voor ogen houden dat je mensen echt wil helpen en dat je voor jezelf weet wat je op dat moment kan doen voor iemand anders en wat niet. Dat is vaak makkelijker gezegd dan gedaan en in de praktijk gebeurt het dan ook vaak dat je dichtklapt. Maar dat is niet erg, je kunt altijd later nog terugkomen op de situatie. Ik vond trouwens dat Emily heel rustig en beleefd bleef. Maar wat ik bij deze cursus ook heb geleerd is dat je soms ook echt ‘stop’ moet zeggen en dat op dat moment niet beleefd klinkt maar mogelijk noodzakelijk is.

Als ik aan een verhaal hierbij zou denken, zou ik denken aan Jezus die zegt dat je je linker wang moet geven als je op je rechter wang geslagen wordt. Lijkt mij wel fysiek pijnlijk, maar deze beeldspraak betekent voor mij dat je je niet uit het veld laat slaan en opgeeft om er voor mensen te zijn. Maar dat blijft makkelijker gezegd dan gedaan.

 

 

 

Wil je meer artikelen lezen? Neem een abonnement op Omega Magazine. Kijk daarnaast ook op onze Instagram en FB-pagina